«Пӗрремӗш каналпа» кӑтартакан «Атя, пӗрлешер» (Давай поженимся) кӑларӑма пӑхма питӗ кӑмӑллатӑп. Теприсем шоу тесе хурлаҫҫӗ-тиркеҫҫӗ-ха ӑна. Ҫапли ҫапла пулӗ те, анчах сӑмахӑм ун пирки мар-ха. Мана унта пӗр хӗрарӑм хӑйӗн историйӗ пирки каласа кӑтартнӑ чух пӗр вӑрттӑнлӑха уҫни асра юлчӗ. Хайхискер ӗнентернӗ тӑрӑх, ӑна упӑшки питӗ тарӑхтарса пурӑннӑ пулать. Кайран, арҫын ҫӗре кӗрсен, вӑл ӑна ҫунтарнӑ. Упӑшкине ҫунтарсан юлнӑ кӗле вӑл килте упрать-мӗн.
Упраканни упратӑр-ха. Хӑйӗн минтерӗ айне хурса ҫывӑрсан та тем мар. Ара, ҫынна килӗшет пулсан хӑйӗн ирӗкӗ темелле ӗнтӗ. Кӗсьере кашни кун чиксе ҫӳресен те нимӗн те калаймӑн.
Анчах ҫунтарни лайӑх япала-ши вӑл е лайӑхах мар-ши? Эпӗ килӗшмен пулӑттӑм. Хама та ман ҫунтарттарас килмӗччӗ. Мантан ыйтсан эпӗ ун пек тума ирӗк паман пулӑттӑм. Чаплӑ тупӑка пытарни кирлӗ мар-ха мана. Выльӑха чавса чикнӗ пек нимсӗр-мӗнсӗр пытарсан та кӳренмӗттӗм. Чаплӑ ҫи-пуҫ тӑхӑнтартма та ыйтмӑттӑм, анчах ҫунтарма килӗшмӗттӗм.
Ку ыйтупа паллаканӑмсемпе те калаҫрӑм. Вӗсем вара хӑйсене ҫунтарнине хирӗҫ маррине пӗлтерчӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Ишлейре пурӑнакансене Кӳкеҫе куҫарӗҫ. Кунта сӑмахӗ унти кивӗ те ишӗлекен ҫуртсенче пурӑнакансем пирки пырать.
Кӳкеҫре пурӑнакансене хӑй вӑхӑтӗнче Ишлее куҫарма пӑхни, лешсем хирӗҫленине кура кайран вӗсене унтах хӑварма йышӑнни ҫинчен эпир маларах ҫырнӑччӗ-ха. Аса илтеретпӗр, район центрӗнчи Сӗнтӗрвӑрри урамӗнчи 12 «а» адреспа вырнаҫнӑ ҫуртра (вӑл ишӗлекен ҫурт шутланать) пурӑнакансене Ишлее куҫарас тенӗччӗ.
Кивӗ ҫуртра пурӑнакансене районти тӳре-шара ҫулталӑк вӗҫлениччен пурӗ 180 ҫынна ҫӗнӗ ҫӗре куҫарма ӗмӗтленеҫҫӗ. 180 ҫынтан 132-шӗ Кӳкеҫе куҫма хирӗҫ маррине пӗлтернӗ. Район центрӗнче хваттер парас тени Ишлейре вӗсем валли икӗ пӳлӗмлӗ ҫӗнӗ хваттерсем ҫуккипе ҫыхӑннӑ-мӗн. Кӳкеҫри Сӗнтӗрвӑрри тата Шоссе урамӗсенче пурӑнакан 48 ҫын валли хатӗр хваттер туянма аукцион ирттересси пирки пӗлтернӗ.
Чӑваш халӑхӗн культура эткерлӗхне тӗпчес, аталантарас та упраса хӑварас, ачасен пултарулӑхне ҫӳллӗ шая ҫӗклес, патриотизм туйӑмне вӑйлатас тата культура хутшӑнӑвӗсене йӗркелес тӗллевпе чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче республикӑн Вӗрентӳ институтӗнче «Янра, чӑваш сӑмахӗ» конкурс-фестиваль иртнӗ. Фестивале республикӑри чӑваш тата вырӑс шкулӗсенчи 3-6 классенче вӗренекен ачасем хутшӑннӑ. Фестивальте пурӗ 192 номер пулнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене тӑватӑ номинацире палӑртнӑ: «Чи лайӑх сӑвӑ калакан», «Чи лайӑх юрлакан», «Чи лайӑх ташлакан», «Чи лайӑх сценка».
Ҫак фестивале Вӑрнарти 1-мӗш вӑтам шкул та хутшӑннӑ. 4-мӗш «а» класра вӗренекен Дарья Данилова «Вӑйӑра» ташӑпа, 6-мӗш «а» класри Ксения Клочкова В. Тимаков ҫырнӑ, В.Салихова кӗвӗленӗ «Кушак» юрӑпа кайнӑ.
«Чи лайӑх юрлакан» номинацире Ксения Клочкова 2-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.
Фестивале Улатӑр, Элӗк, Вӑрнар, Вӑрмар, Куславкка, Йӗпреҫ, Канаш, Ҫерпӳ, Муркаш, Елчӗк, Тӑвай, Шупашкар, Ҫӗмӗрле районӗсенчен килсе ҫитнӗ. Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенчи шкул ачисем те хастар пулнӑ.
ЧР Ҫутҫанталӑк экс-министрӗнчен тата пай пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ ҫынран суд 260 миллион тенкӗ шыраса илмелле тунӑ.
Ку — Шупашкар районӗн сучӗн йышӑнӑвӗ. Приговорпа килӗшӳллӗн, 53-ри Иван Исаевӑн тата 59 ҫулти Геннадий Мусабировӑн 260 миллиона яхӑн тенкӗ тӳлеме тивӗ.
Аса илтерер: Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ 2015 ҫулхи ҫурлан 4-мӗшӗнче Иван Исаева айӑплӑ тесе йышӑннӑ. Вӑл 2010–2011 ҫулсенче аукцион хучӗсене тата патшалӑх контракчӗсене саккунсӑр майпа вӑрман касас ӗҫ пирки кӗртнӗ. 2011 ҫулхи кӑрлач-раштав уйӑхӗсенче 56 ытла кубла метр вӑрман каснӑ.
Ҫапла майпа Исаевпа Мусабиров патшалӑха 260 миллион тенкӗлӗх сиен кӳнӗ. Явап тытакансен пурлӑхне халӗ арестленӗ. Суд йышӑнӑвӗ вӑя кӗмен-ха.
Чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи Иван Моторин «Этносла Чӑваш Ен» инвестици проектне пурнӑҫа кӗртес ыйтупа ӗҫлӗ канашлу ирттернӗ.
Аса илтеретпӗр, ку проект икӗ пайран тӑрать: Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш тӑрӑхӗнчи «Ясна» экоялтан тата Шупашкара 500 ҫул ятлӑ культурӑпа кану паркӗнче тӑвакан «Амазони» этнокомплексран.
Канашлӑва правительство пуҫлӑхӗн ҫумӗ Алла Салаева, культура министрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Константин Яковлев, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хутшӑннӑ.
Константин Яковлев каланӑ тӑрӑх, паянхи куна «Амазони» этнокомплексра электричество, газ кӗртессипе тата ҫул тӑвассипе ӗҫлеҫҫӗ. «Яснара» вара ку ӗҫсене пӗтӗмпех пурнӑҫланӑ.
Республкиӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче ӗнентернӗ тӑрӑх, «Чӑвашавтодор» предприяти хӑй ҫине илнӗ яваплӑха туллин пурнӑҫламан. Ҫавна кура Чӑваш Республикин Культура министерстви объектсенче транспорт инфратытӑмне пурнӑҫлама ҫӗнӗрен аукцион ирттерме палӑртнӑ. Иван Моторин подрядчиксене объектсене вӑхӑтра хута ямалли, ӗҫ графикне пӑсма юраманни пирки ҫирӗп асӑрхаттарнӑ.
Шкулти пек парта хушшине лартсах, алла ручкӑпа тетрадь тыттарсах ирттермен-ха ӑна. Анчах пенси ыйтӑвӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене уҫӑмлатма тесе пухнӑ мероприятие РФ Пенси фончӗн Шупашкар районӗнчи управленийӗ урок тесех хаклать. Унта тимлекенсем каласа кӑтартнине итлекенсем (фондӑн управленийӗнче ӗҫлекенсем ӗнер Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта пулнӑ) те урок вырӑннех йышӑннӑ.
Центрта вӑй хуракансемпе управленин пуҫлӑхӗн ҫумӗ Эдуард Филиппов ирттернӗ.
Эдурад Геннадьевич ҫӗршыври пенси тытӑмӗ тата пулас пенси епле пухӑнса пыни ҫинчен ӑнлантарса панӑ. Кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен пенсие шутласа парас йӗрке улшӑннӑ. Вӑл миҫе балл пухнинчен килӗ. Ҫакӑ ӗҫлекен пенсионерсене те пырса тивет. Пулас пенси виҫине пӗлме Пенси фончӗн калькуляторӗпе шутласа кӑларма пулать. Ун валли асӑннӑ тытӑмӑн тӗнче тетелӗнчи «Страхланнӑ ҫыннӑн уйрӑм пӳлӗмне» кӗмелле.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан Сергей Надеждин ятлӑ ҫын кӗрхи пӗр кун йӗрке хуралҫисемпе чӗрре кӗнӗ. Вӗсене вӑл пӗрин хыҫҫӑн теприне ҫӗре ҫапа-ҫапа антарнӑ.
Йӗрке хуралҫипе мар, ахаль ҫынпа тытӑҫсан та пуҫран шӑлмаҫҫӗ те, кӗҫех хайхи этеме суд тенкелӗ ҫине лартнӑ. Йӗрке хуралҫисем ҫине алӑ ҫӗкленӗ этем пирки пуҫиле ӗҫ пуҫарса 20 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче сиксе тухнӑ. Хулиганла пӗчӗк ӗҫ тӑвать тесе ҫав ҫын пирки Шупашкар районӗнчи шалти ӗҫсен пайне телефонпа пӗлтернӗ. Вырӑна йӗрке хуралҫисем пырса ҫитнӗ. Ҫавсене курсан ӳсӗр арҫын лӑпланма мар, хирӗҫме пуҫланӑ. Малтан вӑл арҫын-йӗрке хуралҫине питӗнчен чышкӑпа ҫапса панӑ, кайран ӑна урайне персе антарнӑ та хӑлхинчен ҫыртнӑ. Кайран хӗрарӑм-полицейские урайне персе антарнӑ. Ӑна вӑл хулпуҫҫинчен тата хӑлхаран туртма тытӑннӑ. Арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ ӗҫ саккунлӑ вӑя кӗни пирки республика прокуратури пӗлтерет.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин Шупашкар районӗнчи уйрӑмӗнче ӗнертенпе улшӑну пулса иртнӗ. Ҫапла пӗлтернӗ паян ҫурҫӗр иртни пӗр сехет хыҫҫӑн «Контактра» халӑх тетелӗнчи «Кӳкеҫ поселокӗн халӑх канашӗ» ушкӑн.
Асӑннӑ партин районти уйрӑмӗн ертӳҫи пулса унччен тӑрӑшнӑ Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхне Георгий Егорова обществӑлла ҫав яваплӑхран хӑтарнӑ-мӗн.
Хыпарта ҫакӑ авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче иртнӗ суйлавра «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти муниципалитет шайӗнче хӑйне начар енчен кӑтартнипе ҫыхӑнма пултарнӑ тесе тӗшмӗртеҫҫӗ. Георгий Иванович кандидатуринчен парти тепӗр сӑлтава пула хӑтӑлас темен-ши тесе пуҫ ватакансем те пур-мӗн. Ку версие ӗненсен, Георгий Иванович Кӳкеҫри «Крепыш» ача пахчине тунӑ чух тӗрӗс мартарах йышӑнусем тума пултарнӑ. Асӑннӑ ача пахчине хӑпартассипе ҫыхӑннӑ ӗҫ-хӗле Федерацин хӑрушсӑрлӑх служби тӗрӗслет имӗш.
Чӑваш Енре виҫӗ ҫын метил спирчӗпе наркӑмӑшланса вилнӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарса ӑна тӗпчеҫҫӗ. Метил спирчӗ ҫав ҫынсем ӗҫнӗ алкогольре пулнӑ-мӗн.
Следстви версийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче 20 ҫулти хӗр тата унӑн 22-ри савни тара илсе пурӑннӑ хваттерӗнче ром ӗҫнӗ. Тепӗр кунхине иккӗшне те япӑх пулса кайнӑ, вӗсене пульницӑна ӑсатнӑ. Анчах тухтӑрсем ҫӑлайман вӗсене.
Чӳкӗн 7-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Ишлейре пурӑнакан 30 ҫулти хӗрарӑм та тусӗн ҫуралнӑ кунӗнче ҫав алкоголех ӗҫнӗ. Тепӗр кунхине ӑна та пульницӑна ӑсатнӑ. Анчах темиҫе кунран вилнӗ вӑл.
Экспертиза палӑртнӑ тӑрӑх, виҫҫӗшӗ те метил спирчӗпе наркӑмӑшланса вилнӗ. Халӗ унпа наркӑмӑшланнӑ тепӗр ҫын та пур. Вӑл, 36-рискер, пульницӑра выртать.
Ку ӗҫре Шупашкарти пӗр коммерци директорӗ, унӑн амӑшӗпе еркӗнӗ тата пӗлӗшӗ, вилнӗ 30 ҫулти хӗрарӑмӑн упӑшки, айӑплӑ тесе шутлаҫҫӗ. Шыравра 900 ешчӗк суррогатлӑ алкоголь туртса илнӗ.
ЧР Правительстви ача пахчинчи тӳлеве ӳстернӗ. Ҫакна черетлӗ канашлура йышӑннӑ. Хака мӗншӗн ӳстернӗ? Чиновниксем ҫакна апатлану хакӗ хӑпарнипе ҫыхӑнтараҫҫӗ.
ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов пӗлтернӗ тӑрӑх, 12 сехетлӗхе ҫӳрекен ачасемшӗн кунне 70–100 тенкӗ тӳлемелле пулӗ. 10 сехетлӗхе пыракансен 55–90 тенкӗ кӑларса хумалла.
Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Шупашкар районӗсенче 12 сехетлӗ режимлӑ ача пахчисенче 70 тенкӗрен йӳнӗрех пулӗ. Канаш, Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗмӗрле районӗсенче 10 сехетлӗ режимшӑн 50 тенкӗрен сахалрах кӑларса хумалла.
+24.3 °C